Mooie keurmerken, ronkende verhalen over duurzaamheid, welke reisorganisatie schermt er niet mee? Groen is hot! Wat de meeste organisaties je vergeten te vertellen, is dat verreweg de grootste milieuschade onzichtbaar wordt aangericht door de snelle en comfortabele vliegreis naar die prachtige bestemming buiten Europa. De gemiddelde vliegvakantie levert meer dan drie keer zoveel milieuschade op als een treinreis.

De milieubelasting van vakanties is divers: afvalwater, geluidshinder, aantasting van de luchtkwaliteit, emissie van broeikasgassen, aantasting van landschappen en vermindering van de biodiversiteit. Maar klimaatverandering door uitstoot van broeikasgassen levert verreweg de grootste, lastigst te herstellen milieuschade op van je vakantie.

Voor alle Nederlanders is de bijdrage van toerisme aan klimaatverandering ruim 7%. Wereldwijd is dat 5%, en het toerisme blijft sterk groeien. Het moge dus duidelijk zijn toerisme een belangrijke plaats verdient in het klimaatbeleid en dat duurzaamheid van jouw vakantie je aandacht waard is!

Ecologische voetafdruk en duurzaamheid van je vakantie

Een goede manier om de milieuschade van je vakantie te meten is de ‘carbon footprint’ of CO₂-voetafdruk in het Nederlands. Het uitgangspunt van de voetafdruk is dat je alle vormen van consumptie, dus ook je vakantie, kunt omrekenen naar een hoeveelheid koolstofdioxide (CO₂) equivalenten. Andere broeikasgassen worden daarbij omgerekend naar CO₂ equivalenten.

De uitstoot van broeikasgassen voor het vervoer wordt bij vliegtuigen, bussen en treinen berekend door het aantal reizigerskilometers te vermenigvuldigen met de emissiefactoren voor dat type voertuig. Daarbij worden de emissiefactoren van co2emissiefactoren.nl gehanteerd. Een vakantie van negen dagen naar Italië levert de volgende uitstoten per persoon op:

• 885 kg CO₂ voor een zonvakantie in een hotel met vliegreis;
• 470 kg CO₂ voor een kampeerreis met de auto;
• 170 kg CO₂ voor een huttentocht met de trein.

De twee zaken die verreweg het grootste aandeel in onze voetafdruk opeisen, zijn het gebruik van fossiele brandstoffen (voor de gemiddelde Nederlander: ca. 60% van de totale voetafdruk) en  – minder bekend – de productie van ons voedsel (Nederland: ca. 30%). De gemiddelde Nederlander gebruikt voor al zijn consumptie ca. 110 m² per dag, terwijl er wereldwijd per mens slechts 50 m² beschikbaar is. Daarom wordt er ook wel gezegd dat voor onze westerse levensstijl eigenlijk twee aardbollen nodig zijn.

Ja, onze reizen zijn wél echt duurzaam

We hebben de CO₂-voetafdruk van al onze reizen uitgerekend met behulp van de rekenmodule van Milieu Centraal en kunnen vol trots melden dat al onze reizen duurzaam zijn! Je vindt de CO₂-voetafdruk bij onze reizen.

Onze reizen zijn van nature duurzaam. Overnachten in een tent of een groepsaccomodatie levert de kleinste CO₂-voetafdruk op. Een treinreis of busreis resulteert in een kleinere CO₂-voetafdruk dan vervoer per auto of vliegtuig. En tijdens het wandelen kun je nu eenmaal geen fossiele brandstoffen uitstoten.

Spring organiseert geen vliegreizen

De belangrijkste veroorzaker van milieuschade tijdens je vakantie is de keuze van de bestemming: het afgelegde aantal kilometers en het gekozen transportmiddel. Alle vormen van vervoer leveren een bepaalde mate van uitstoot van broeikasgassen. Vliegtuigen stoten meer broeikasgassen per passagierkilometer uit dan andere vervoersvormen. In het algemeen kun je zeggen: hoe sneller de reis naar je bestemming en hoe verder de bestemming, hoe slechter.

Voor echt verre bestemmingen is de enige logische keuze het vliegtuig. Helaas is het gewoonweg niet mogelijk verre reizen duurzaam uit te voeren, dus proberen we dat ook niet. Niet getreurd: binnen Europa zijn gelukkig heel veel mooie en onbekende gebieden te ontdekken! Spring organiseert elk jaar weer nieuwe reizen naar wildernissen in heel Europa. Voor onze reizen naar de uithoeken van het continent kiezen we voor ‘eigen vervoer’ reizen. De heen- en terugreis is dan niet inbegrepen en je kunt er zelf voor kiezen om te vliegen of niet. Uiteraard zijn onze bestemmingen altijd op redelijke wijze per trein of ander vervoermiddel te bereiken. Bij de berekening van de CO₂-voetafdruk voor onze ‘eigen vervoer’ reizen zijn we uitgegaan van vervoer per trein. Bij keuze voor een vliegreis naar de bestemming zal je CO₂-voetafdruk ruim drie keer zo groot zijn. Al veel van onze deelnemers hebben op onze reizen ervaren dat een flinke treinreis door vele landen, je de ervaring van het echte reizen geeft.

Waarom geen vliegreis met CO₂-compensatie?

Er zijn bedrijven zoals GreenSeat en Trees for All die beloven voor enkele euro’s tot enkele tientjes je CO₂ uitstoot te compenseren. Kiezen voor klimaatcompensatie bij een vliegreis is een tijdelijke oplossing. Het is echter niet duurzaam.

De voornaamste manier om broeikasgassen te compenseren, is het aanplanten van bomen. Bomen leggen gedurende het deel van hun leven dat ze groeien CO₂ vast in hun hout. Tegen CO₂ compensatie door boomaanplant zijn drie belangrijke bezwaren te geven. Ten eerste is het vastleggen van het broeikasgas slechts voor de levensduur van de boom: als de boom omvalt en op den duur vergaat, of wordt omgehakt en verbrand, komt alle CO₂ gewoon weer vrij. Ten tweede verander je je vakantievoetafdruk niet met zo’n compensatie. Je ziet bij boomaanplant gelijk de voetafdruk in de praktijk: je hebt een bepaald oppervlak nodig om de bomen aan te planten en er zouden twee aardbollen beschikbaar moeten zijn om alle bomen te planten die er nodig zijn voor alle compensatie.

Vliegtuigen stoten niet alleen het beruchte CO₂, maar daarnaast ook andere broeikasgassen uit. Bovendien is de bijdrage aan klimaatverandering van vliegtuigen ca. twee keer zo groot als op basis van de uitstoot van broeikasgassen verwacht mag worden. Dit doordat de uitgestoten stoffen hoog in de atmosfeer nadelige chemische reacties veroorzaken en de condenssporen van vliegtuigen extra warmte vasthouden. Het derde bezwaar is dan ook dat de schijnbaar goedkope CO₂ compensatie die aangeboden wordt, slechts een onderdeel compenseert van de werkelijke bijdrage aan de opwarming van de aarde ten gevolge van je vliegreis.

Bronnen

Rekenmodule Milieu Centraal
Klimaatcompensatie op Milieu Centraal
Vakantiespecial op Milieu Centraal