2005: Kampeertrektocht door Transsylvanië, Karpaten en Fagaras in Roemenië****

Door Jeroen Moelands – Polenta, paard en wagen, en de machtige Karpaten.

Reis naar een andere wereld

Als service van de Roemeense spoorwegen had de intercity naar Braşov zijn tempo al aangepast tot een zeer behapbare snelheid. Wat doe je als je urenlang door het Transsylvaanse landschap boemelt? Je kijkt naar buiten en verbaast je over de verschillen met het westen. Dat dit bestaat in Europa! Paard en wagen waren een doodgewoon vervoermiddel. Gammele Dacia’s reden over wegen die onderhoud nodig hadden. Mensen waren hun eigen bakstenen aan het bakken aan de oevers van een rivier. Zigeuners die langs het spoor liepen werden vanuit de trein bekogeld – ze staan onderaan de pikorde tussen de verschillende bevolkingsgroepen die Roemenië rijk is. Een zwerver zonder benen kroop langs de coupés. Een kind probeert pennen te verkopen. Al met al een indrukwekkend geheel, dat je doet beseffen in wat voor wereld je na een dagje treinen terecht bent gekomen. Zo dicht bij huis!

Uiteindelijk springen we aan de verkeerde kant uit de trein op een nietig stationnetje op het platteland – hij begint al weer te rijden voor we allemaal goed en wel met beide benen op de Roemeense bodem staan. Op naar de Muntii Fagaraş!

Sigaret?

Met z’n elven gaan we op weg naar de hoogste bergen van de Roemeense Karpaten, de Fagaraş, een onbewoond gebied van 70 bij 45 kilometer. Het is de langste kamwandeling die je in Europa kunt maken. Na een eerste overnachting aan de rand van de bewoonde wereld gaat een groepje water halen in het dorp. Ze worden hartelijk ontvangen in een prachtige tuin met waterput, en krijgen niet alleen water mee, maar ook brood en fruit. Dit is een van de vele bijzondere ontmoetingen die we zullen hebben met de Roemeense bevolking, straatarm maar hartelijk.

Na een dag klimmen door dicht beboste hellingen komen we bij de Suru hut – tenminste, bij wat ervan over is. Een kleine, donker gekleurde man spreekt ons aan en maakt duidelijk dat hij de eigenaar is van het grasveld waar we willen kamperen. We krijgen onze eerste lessen in de nationale sport: afdingen. “Sigaret? Chocolade?”: het zijn vragen die we nog vele malen zullen horen. Dit zijn luxe goederen die voor de gewone Roemeen onbetaalbaar zijn. We bieden hem een kop koffie aan, nog zo’n artikel voor de allerrijksten, die hij gefascineerd oplepelt. Hierna probeert hij óns sigaretten aan te smeren in ruil voor nog een kopje.

De vele beren die in het gebied schijnen te wonen vallen ons ’s nachts niet lastig, en de volgende dag klimmen we verder, al snel boven de boomgrens, totdat we de kam bereiken. Hierna volgen we de glooiende bergrug, met uitzichten naar beide zijden. Naar het noorden lopen de Fagaraş steil naar beneden, waardoor we uitzicht hebben op de vlakte van Transsylvanië ver onder ons, een landbouwgebied met kleine dorpjes. De andere kant op zien we onbewoonde bergen zover het oog reikt. De enige bewoners van dit hooggebergte zijn de herders, die de hellingen bespikkelen met hun schaapskudden. Hun grote honden laten ons meestal met rust, en wij de honden.

Drakenbergen

In de buurt van onze kampeerplek, een lacul (bergmeertje) vlak onder de kam, doen we een nieuwe ontdekking op het gebied van de kampeergewoonten van de Roemenen. Hier zijn vaker mensen geweest. Dat zien we aan een grote berg conservenblikjes, netjes op een hoop, ommuurd door stenen, een vreemd gezicht hier in de wildernis. Ondanks het ijs op het water nemen we een frisse duik om het zweet van de warme dag van ons af te spoelen. De volgende dag gaan we verder. Dagenlang volgen we een mooi pad, met hier en daar klauterstukjes. Zo naderen we het centrale deel van de Fagaraş, een ruig gebied genaamd Drakenbergen. Een zeer lastig stuk van de route met waarschuwingsborden in verschillende talen besluiten we te omzeilen door onderlangs te gaan. We komen toch nog op een steil pad terecht, waar luchtige richeltjes de hoogtevrees bij sommigen aanwakkert. M. glijdt uit en haar arm schiet uit de kom. Dit is even schrikken maar de redding is nabij! Reisbegeleidster en verpleegkundige N. zet alles weer op z’n plek. We besluiten dat ook dit pad toch iets te veel van het goede is en dalen een stukje af naar de Negoiu hut, waar we een rustdag nemen.

MacPac

Bij de berghut maken we voor het eerst kennis met een ware Roemeense lekkernij: polenta, een vettige baksteen die fungeert als ontbijt. We ontmoeten hier een Roemeen die met zijn zoontje door de bergen trekt. Hij spreekt geen woord buitenlands, maar hij leert ons hout hakken en een vuur maken, terwijl zijn zoontje als vertaalbureau fungeert. We worden gewaarschuwd voor de zigeunerfamilie, die hier met hun paard is neergestreken. ’s Avonds binden we onze schoenen in de buitentent aan de rugzakken vast. Je weet maar nooit.

Na een dagje uitrusten in de zon besluiten we op aanraden van de huttenwaard een bochtje om de Drakenbergen heen te maken. Na een lange klim richting puntige pieken, langs een rivier en over sneeuwvelden, belanden we bij een pas: een korte, maar ongelooflijk steile rotspassage. Dit is meer klimmen dan wandelen. De loszittende, roestige kabels zien er niet aanlokkelijk uit. Elkaar helpend komen we boven. Druppels beginnen te vallen. De weg omlaag is al even steil, en hoogtevrees speelt sommigen parten. De rugzakken gooien we voorzichtig omlaag. Een van de rugzakken besluit echter dat het allemaal te langzaam gaat en stuitert honderden meters de helling af. Later rapen we hem weer op: geen schrammetje. Gered door MacPac!

We laten het onweer voorbij trekken en vervolgen onze weg over een glibberig blokkenpad. Even later staan we weer voor een rotsmuur waar het regenwater vanaf gutst. Dit is te veel gevraagd voor sommigen, en een stukje naar beneden vinden we een kampeerplek op de bergwand.

AC/DC

De volgende dag ziet alles er prachtig uit in de zon en omdat een weg omlaag niet te vinden is op de steile helling, lopen we terug naar de rotsmuur. Nadere inspectie leert dat het allemaal wel meevalt. Een paar stappen over een luchtig richeltje met goede handgrepen. Probleemloos vervolgen we onze weg door het indrukwekkende, hoog alpiene landschap. We vinden onze Roemeense vriend met zoon terug, die zich af had gevraagd waar we gebleven waren. Een bergmeer met schuilhut is een populaire kampeerplek. Ons wassen in het beschermde meer mogen we niet van de Roemenen. Het op een vuilnishoop gooien van conservenblikjes vinden ze echter geen probleem. Als echte Nivonners doen we hier natuurlijk niet aan mee.

Verder gaat de tocht, richting Bilea Lac, de enige plek waar een weg is aangelegd door de Fagaraş. Een moderne, brede asfaltweg vol haarspeldbochten doemt op. Dit is een project van voormalig dictator Ceausescu, die zijn leger snel wilde kunnen verplaatsen door de bergen terwijl zijn bevolking verarmde door decennia economisch wanbeleid. Deze man is niet populair hier, en het is slecht met hem afgelopen.

Op deze plek staat een hotelletje en is een toeristische markt op z’n Roemeens. Een autoalarm gaat voortdurend af. Het is voor even gedaan met onze rust! Op de kampeerplek aan het meer worden we gewaarschuwd voor beren. Onze Roemeense vriend, die ook weer opgedoken is, lacht de waarschuwing hartelijk weg. Beren komen alleen in de bossen voor. Later helpt hij ons een dubieuze man afschudden die geld van ons wil voor de kampeerplek, die helemaal niet van hem is. We pikken er wat scheldwoorden in het Roemeens op.

Met een groepje dalen we af naar de bewoonde wereld, eerst langs een krakkemikkige kabelbaan, en vervolgens liftend, om eten in te slaan voor het laatste deel van de tocht. We kopen twee OostEuropese winkeltjes leeg en proberen armoedige kindjes met kapotte schoenen weg te houden van al onze lekkernijen. Een geslaagd ondernemer neemt ons mee terug naar boven in zijn (tweedehands) westerse auto. Luisterend naar muziek van AC/DC verbazen we over het uitzicht op het woeste berglandschap.

Lift

Verder gaat de tocht, weer de verlaten wildernis in. Op een sneeuwveld schuift M. onderuit. Haar arm schiet wederom uit de kom. Met begeleidster H. daalt ze later af naar de bewoonde wereld. Verder lopen vinden we voor haar niet verantwoord, en in plaats daarvan gaan de twee enkele stadjes bezoeken.

De tocht gaat naar de top van de Moldoveanu (2544 meter), de hoogste berg van Roemenië. Een stel kampeerders met gitaar wakkert de muzikale talenten in de groep aan. Een slimme herder ruilt met ons zijn houten wandelstok voor een westers exemplaar. We lopen nu door een gebied met grote, ronde, kale bergen en het einde van de kam komt in zicht. De laatste ochtend worden we wakker in de gierende wind en de mist. We besluiten zo snel mogelijk af te dalen, en lopen langzaam de bossen en de warme, bewoonde wereld weer in. De Fagaraş zijn achter ons te zien als een onneembare muur van bergen. In een klein dorpje vinden we een man die ons in zijn truck een lift wil geven naar de grote stad. We geven hem een klein maandsalaris. Voor ons westerlingen een koopje.

Op de camping van Braşov treffen we M. en H., die een taart voor ons aan het maken zijn. Na een dagje Roemeense cultuur in deze oude Duitse stad stappen we weer in de trein voor de terugreis. Het landschap wordt langzaam westerser.